همه ما توی زندگی با آدمهایی مواجه میشیم که به جای اینکه انرژی و حال خوب بهمون بدن، همهش دنبال ایجاد تنش و استرس هستن. این افراد که بهشون میگیم “آدمهای سمی” یا “افراد تاکسیک”، میتونن تاثیرات منفی خیلی زیادی روی زندگی و سلامت روانمون داشته باشن.
طبق تحقیقات، تقریباً 60 درصد مردم حداقل یه بار توی زندگیشون با یه فرد سمی در ارتباط بودن و این موضوع میتونه باعث افسردگی، اضطراب و حتی مشکلات جسمی بشه. حالا بیاین ببینیم چجوری میتونیم این آدمها رو شناسایی کنیم و ازشون دور بشیم.
شناسایی آدمهای سمی
هدف از شناسایی افراد تاکسیک، این هست که هم اگه کسی رو از اطرافیانمون با این مشخصات داریم بشناسیم و هم:
اگه خودمون هم آدم سمی زندگی کسی هستیم، روی خودمون کار کنیم و خودمون رو بهبود بدیم.
نکته مهمتر اینکه این ویژگیها، کم و بیش توی هر آدمی هست ولی از یه حد معمول بیشتر بشه که باعث آسیب به زندگی دیگران بشه میشه جز دسته رفتارهای سمی.
ویژگیها و رفتارهای رایج
آدمهای سمی معمولاً یه سری ویژگیها و رفتارهای مشابه دارن که با شناختنشون، راحتتر میشه اونا رو تشخیص داد. این ویژگیها و رفتارها باعث میشه که حضورشون توی زندگی آدمها خیلی ناخوشایند باشه.
خودشیفته هستند و منتقد دائمی دیگران
اولین ویژگی آدمهای سمی اینه که همیشه دنبال نقطه ضعفها و ایرادات دیگران هستن. انگار که هیچوقت از تعریف و تمجید خبری نیست و فقط بلدن از همه ایراد بگیرن. مثلاً اگه کسی توی کارش موفقیتی به دست بیاره، اینا به جای اینکه تشویقش کنن، سریعاً یه ایراد ازش میگیرن یا میگن: “این که کاری نداره، منم میتونستم انجام بدم!”
دروغگو
ویژگی دیگهشون اینه که برای رسیدن به هدفهاشون از دروغ گفتن و فریب دادن استفاده میکنن. این افراد همیشه سعی میکنن با دروغ و کلک، خودشون رو بهتر از اون چیزی که هستن نشون بدن یا از موقعیتهای مختلف سوءاستفاده کنن. مثلاً ممکنه برای اینکه توی جمعی محبوب بشن، داستانهایی دروغین درباره خودشون تعریف کنن.
کنترلگر
آدمهای سمی دوست دارن همه چیز و همه کس رو تحت کنترل خودشون داشته باشن. به تصمیمات و احساسات دیگران اهمیت نمیدن و فقط میخوان که همه چیز طبق میل و خواسته خودشون پیش بره. مثلاً اگه توی یه گروه دوستی قرار بگیرن، همیشه سعی میکنن برنامهها رو خودشون تعیین کنن و بقیه رو مجبور کنن که از اونها پیروی کنن.
حسود
حسادت یکی دیگه از ویژگیهای بارز آدمهای سمیه. این افراد نمیتونن موفقیت دیگران رو تحمل کنن و همیشه سعی میکنن اونا رو پایین بکشن. مثلاً اگه یکی از دوستانشون یه موفقیت بزرگ به دست بیاره، به جای خوشحالی براش، شروع میکنن به حسادت و سعی میکنن با حرفهای منفی موفقیتش رو کوچک جلوه بدن.
منفیباف
آدمهای سمی همیشه نیمه خالی لیوان رو میبینن. به جای تشویق و حمایت، انرژی منفی به دیگران منتقل میکنن. مثلاً اگه توی یه جمعی قرار بگیرن که همه دارن از آینده و برنامههاشون حرف میزنن، اینا شروع میکنن به منفیبافی و میگن: “این کارا فایده نداره، هیچی درست نمیشه.”
شناخت این ویژگیها و رفتارها بهش کمک میکنه که راحتتر آدمهای سمی رو تشخیص بده و ازشون دوری کنه. چون حضور این افراد توی زندگی، فقط باعث استرس و ناراحتی میشه و انرژی مثبت رو از بین میبره.
مثالهایی از موقعیتهای مختلف
شاید توی محل کار، یه همکار داشته باشه که همیشه دنبال اینه که ازش ایراد بگیره. هر بار یه اشتباهی کنه، این همکار نمیذاره که یادش بره و همه جا پخش میکنه. یا یه دوست که هر وقت موفقیتی به دست بیاره، به جای اینکه خوشحال بشه و تشویقش کنه، شروع میکنه به حسادت و با حرفای ناخوشایندش سعی میکنه خرابش کنه.
حتی ممکنه توی خانوادهاش یه نفر باشه که همیشه تحقیرش میکنه و اعتماد به نفسش رو پایین میاره. اینجور آدمها وقتی میبینن کسی پیشرفت میکنه یا حالش خوبه، نمیتونن تحمل کنن و سعی میکنن با رفتارای منفی و حرفای زهرآلود حالشو بد کنن.
اینا همون آدمهای سمی هستن که باید شناسایی بشن. اینا کساییان که با رفتاراشون باعث میشن انرژی و حال خوب آدم گرفته بشه و فقط استرس و ناراحتی به جا بذارن. پس خیلی مهمه که اونا رو بشناسه و تا میتونه ازشون فاصله بگیره.
مقابله با آدمهای سمی
مهارتهای قاطعیت و مرزبندی
برای مقابله با آدمهای سمی، اولین قدم اینه که بتونه مرزهای مشخصی تعیین کنه. این یعنی بدونه تا کجا میخواد پیش بره و از چه چیزهایی نمیخواد بگذره. باید یاد بگیره که به موقع “نه” بگه و از حق و حقوق خودش دفاع کنه. اینجوری نه تنها به خودش احترام میذاره، بلکه به اون آدم سمی هم نشون میده که نمیتونه هر جور دلش خواست رفتار کنه.
مهارت قاطعیت خیلی بهش کمک میکنه که از زیر بار فشارهای روانی این افراد بیرون بیاد. وقتی قاطع باشه، دیگه کمتر کسی میتونه ازش سوءاستفاده کنه یا حالش رو بد کنه. مثلا، اگه یکی از همکاراش مدام کاراشو بهش بسپاره و انتظار داشته باشه که همیشه جواب مثبت بشنوه، میتونه با قاطعیت و بدون ترس بگه: “نه، من نمیتونم این کارو انجام بدم چون خودم کلی کار دارم.”
این مرزبندیها نه تنها باعث میشه که آدمهای سمی کمتر بهش آسیب برسونن، بلکه کمک میکنه که روابطش با دیگران هم بهتر و سالمتر بشه. به مرور زمان، دیگران هم یاد میگیرن که به مرزهایش احترام بذارن و کمتر از حد و حدودش تجاوز کنن.
اگه یاد بگیره که توی هر شرایطی به خودش و احساساتش احترام بذاره، میتونه با اطمینان بیشتری توی روابطش پیش بره. این مهارتها مثل یه سپر محافظتی عمل میکنن و جلوی خیلی از آسیبها رو میگیرن. پس، تمرین کنه که قاطع باشه و به مرزهای خودش پایبند بمونه تا بتونه توی مقابله با آدمهای سمی موفق بشه.
راهکارهای مقابله با رفتارهای مخرب
نادیده گرفتن
گاهی بهترین راه مقابله با آدمهای سمی، اینه که حرفها و رفتارهای منفیشون رو نادیده بگیره. وقتی یکی شروع میکنه به منفیبافی یا ایراد گرفتن، بهتره که واکنشی نشون نده و بگذاره حرفش توی هوا بمونه. اینجوری نه تنها خودش آرومتر میمونه، بلکه اون آدم سمی هم میفهمه که نمیتونه با حرفای منفیش حالشو خراب کنه. مثل اینه که به یه دیوار حرف بزنه!
تغییر موضوع
وقتی یکی شروع میکنه به منفیبافی، میتونه خیلی راحت موضوع صحبت رو عوض کنه. مثلاً اگه کسی داره از شرایط بد کاری یا زندگیاش میناله، میتونه بحث رو ببره سمت یه موضوع مثبتتر.
اینجوری هم به خودش کمک میکنه که حال و هواش بهتر بشه، هم شاید اون فرد منفیبافم کمکم دست از منفیبافی برداره. مثلاً بگه: “باشه، حالا از این بگذریم، شنیدی فلانی چه موفقیتی به دست آورده؟” یا “دیدی هوا چقدر خوب شده؟”
محدود کردن ارتباط
یکی از بهترین راهها برای مقابله با آدمهای سمی، اینه که ارتباطاتش با اونا رو تا حد ممکن محدود کنه. نیازی نیست که همیشه باهاشون در تماس باشه یا به هر دعوت و هر پیامی جواب بده. فقط در مواقع ضروری که نمیتونه اجتناب کنه، باهاشون در تماس باشه.
اینجوری هم انرژی و زمان خودش رو برای آدمهای مثبتتر و مهمتر ذخیره میکنه، هم کمتر در معرض رفتارهای سمی قرار میگیره. مثلاً اگه یکی از دوستانش همیشه منفیبافی میکنه، میتونه کمتر باهاش قرار بذاره و وقتش رو بیشتر با دوستانی بگذرونه که حالش رو خوب میکنن.
اهمیت حفظ عزت نفس و مراقبت از خود
یادتون باشه که هیچکس نمیتونه به کسی دیگه آسیب بزنه مگر اینکه خودش اجازه بده. حفظ عزت نفس و مراقبت از خودمون توی این گونه روابط خیلی مهمه. وقتی آدمی با آدمهای سمی سر و کار داره، باید همیشه به خودش یادآوری کنه که ارزشمند و لایق احترام و محبته.
آدمهای سمی همیشه سعی میکنن با حرفها و رفتارای منفیشون، اعتماد به نفس آدم رو پایین بیارن و کاری کنن که آدم خودش رو کمتر از اون چیزی که هست ببینه. برای همین، خیلی مهمه که همیشه توی ذهنش این جمله رو داشته باشه: “من ارزشمندم، من لایق احترامم”. این جمله مثل یه سپر میمونه که جلوی حملات منفی آدمهای سمی رو میگیره.
وقتی عزت نفس داشته باشه، کمتر تحت تاثیر حرفها و رفتارهای منفی قرار میگیره. اینجوری میتونه بهتر و محکمتر توی موقعیتهای مختلف زندگی واکنش نشون بده و نذاره که آدمهای سمی حالش رو خراب کنن. مثلاً اگه کسی سعی کنه با حرفهای تند و تحقیرآمیز بهش آسیب بزنه، میتونه با اعتماد به نفس جواب بده و نذاره که اون حرفها روش تاثیر بذاره.
مراقبت از خود هم یکی دیگه از نکات مهمه. اون شخصی که آدمهای سمی زیاد اطرافش هست باید به خودش و احساساتش احترام بذاره و برای آرامش خودش وقت بذاره.
این میتونه شامل ورزش کردن، مدیتیشن، خواندن کتابهای خوب و یا حتی گذروندن وقت با دوستان مثبت و حمایتی باشه. هر چیزی که باعث بشه حالش بهتر بشه و انرژی مثبت بگیره، میتونه بهش کمک کنه که از تاثیرات منفی آدمهای سمی دور بمونه.
پس همیشه باید به خودمون یادآوری کنیم که ارزشمندیم و حق داریم حالمون خوب باشه. با حفظ عزت نفس و مراقبت از خودمون، میتونیم از خودمون در برابر هر آدم سمی دفاع کنیم و زندگی بهتری برای خودمون بسازیم.
به نظر من مهمترین سپر ما در برابر دیگرانی که ممکنه به ما آسیب بزنن، داشتن عزت نفسی قوی هست. اگه دوست داشتید عزتنفستون رو بهبود بدید، میتونید از دورههای من با من (عزت نفس پایه) و شخصیت قدرتمند (عزت نفس پیشرفته) توی همین سایت استفاده کنید.
رهایی از آدمهای سمی
استراتژیهای رهایی
قطع ارتباط
اولین قدم برای رهایی از آدمهای سمی، اینه که اگه ممکنه، رابطهش رو با این آدمها قطع کنه. باید یاد بگیره که بعضی وقتا بهترین کار اینه که آدمهای منفی و سمی رو از زندگیش بیرون کنه و دیگه اجازه نده توی زندگیش دخالت کنن. مثلاً اگه دوستی داره که همیشه حالش رو بد میکنه و انرژی منفی میده، بهتره کمکم فاصله بگیره و ارتباطش رو قطع کنه. اینجوری میتونه یه نفس راحت بکشه و بدون استرس و نگرانی زندگی کنه.
پیدا کردن حمایت اجتماعی
بعد از قطع ارتباط با آدمهای سمی، باید به دنبال حمایت اجتماعی باشه. دوستان و خانوادهای که ازش حمایت میکنن رو پیدا کنه و بهشون تکیه کنه. این افراد میتونن مثل یه پناهگاه امن براش باشن و وقتی نیاز به حمایت داره، کنارش باشن. مثلاً اگه یه روز سخت رو گذرونده و احساس میکنه که نیاز به صحبت کردن داره، میتونه به یکی از دوستان صمیمیش زنگ بزنه و باهاش درد و دل کنه. این حمایتها باعث میشن که کمتر احساس تنهایی کنه و بهتر بتونه با چالشهای زندگی کنار بیاد.
کمک گرفتن از متخصصان
گاهی وقتا، مشکلات و آسیبهای روانی ناشی از ارتباط با آدمهای سمی اونقدر عمیق و پیچیدهان که نیاز به کمک حرفهای داره. توی این مواقع، بهتره از روانشناسان و مشاوران حرفهای کمک بگیره.
این متخصصان میتونن راهکارهای موثری برای مقابله با مشکلات و استرسها بهش بدن و کمک کنن که راحتتر با این مسائل کنار بیاد. مثلاً اگه احساس میکنه که هنوز نمیتونه با خاطرات و احساسات منفی ارتباطش با آدمهای سمی کنار بیاد، میتونه به یه روانشناس مراجعه کنه و باهاش صحبت کنه. این کار باعث میشه که زخمهای روحی و عاطفیش زودتر التیام پیدا کنن و بتونه دوباره با اعتماد به نفس بیشتری به زندگی ادامه بده.
با استفاده از این استراتژیها، میتونه قدمهای مهمی برای رهایی از آدمهای سمی برداره و زندگی بهتری برای خودش بسازه. فقط کافیه که به خودش اعتماد کنه و بدونه که لایق یه زندگی آرام و بدون استرسه.
التیام زخمهای عاطفی
بعد از قطع ارتباط با آدمهای سمی، ممکنه زخمهای عاطفی زیادی توی دلمون بمونه. برای التیام این زخمها میتونیم از روشهای مختلفی مثل تمرینهای مدیتیشن، نوشتن، و یا حتی مشاوره استفاده کنیم. مهمه که به خودمون زمان بدیم و با خودمون مهربون باشیم.
و در نتیجه
اینجا یاد گرفتیم که چطور آدمهای سمی رو شناسایی کنیم، باهاشون مقابله کنیم و در نهایت ازشون رها بشیم. یادتون باشه که شما لایق یه زندگی پر از آرامش و شادی هستین و هیچکس حق نداره این آرامش رو ازتون بگیره.
پس با قاطعیت مرزهای خودتون رو تعیین کنین و اگه نیاز بود، از افراد متخصص کمک بگیرین. منابع مفیدی هم وجود دارن که میتونین برای مطالعه بیشتر ازشون استفاده کنین تا بهتر بتونین با این مسائل کنار بیاین و روابط سالم و مثبتی بسازین.
اگه دوست داشتید برای حل چالشهای درونیتون از دورههای این سایت هم استفاده کنید. برای قوی کردن خودتون و پاکسازی افراد بیرونی، باید درون خودتون رو پاکسازی کنید و با خودتون به صلح برسید.
برای رسیدن به این هدف، دوره قدرتمند آوای صلح رو بهتون پیشنهاد میدم که برای رسیدن صلح با خود، با دیگران و جهان هست و کمکتون میکنه توی دایره روابط مفید و سازنده بیفتید:
بسیار عالی و مفید بود
سپاس
متاسفم لطفا ماا ببخش سپاسگزارم دوست دارم
خدایا شکرت بخاطر این آگاهی 👍🏽🙏💐