شمس تبریزی تو این قاعده یه حرفِ ناب و پر از ایمان و آرامش زده: «از دسیسه و نینگ نترس! اگه کسی بخواد برات تله بپاچه، بدون که خدا هم برای اونها تله میپاچه. نظام دنیا بر اساس جزاست. هیچ خیر و شری بیپاسخ نمیمونه. حتی برگِ درخت هم بی اجازه خدا نمیافته!»75.
خب این یعنی چی؟ یعنی قرار نیست آدم از توطئههای دیگران بترسه یا خودش رو قربانی فکر کنه. شمس میگه دنیا مثل یه ترازوی دقیقه؛ هر کاری که بکنیم، عیناً به خودمون برمیگرده. حتی اگه کسی بخواد با حیله بهمون آسیب بزنه، این آسیب اول به خودش برخورد میکنه. مثال معروفش هم همون «چاه کن خودش ته چاهه»!
حیلهبازها رو جدی نگیریم، نظام دنیا خودش کارش رو بلده!
شمس تبریزی تو این قاعده تاکید میکنه که ترسیدن از نیرنگ دیگران، یعنی بیاعتمادی به نظام الهی. مثلاً فرض کن یه نفر پشت سرت حرف میزنه یا نقشه میکشه تا موقعیتت رو خراب کنه. شمس میگه به جای استرس یا انتقام، باید بدونیم خدا خودش داره ماجرا رو مدیریت میکنه. اونقدر این سیستم دقیق کار میکنه که حتی یه ذره خوبی یا بدی بیپاسخ نمیمونه10.
یه مثال ساده: تصور کن یه نفر تو محل کار برات دام پهن کرده تا جلوی پیشرفتت رو بگیره. طبق قاعده سی و ششم، لازم نیست تو وارد جنگ شی یا استرس بگیری. کافیه به این باور داشته باشی که اگه این کار نادرست باشه، خودِ طرفگیرنده اولین کسیه که تو دامش میفته. مثل کسی که چاهی میکنه و اول خودش تو اون میافته!
چرا باید به نظام جزا ایمان داشت؟
شمس اینجا یه نکته کلیدی رو یادآوری میکنه: همه چیز تحت کنترل خداست. حتی افتادن یه برگ از درخت هم بدون خواست او اتفاق نمیافته7. پس اگه کسی بخواد بهمون آسیب بزنه، بدون اجازه خدا اصلاً نمیتونه قدمی برداره. این باور باعث میشه آدم تو شرایط سخت آرامش خودش رو حفظ کنه و به جای ترسیدن، به مسیرش ادامه بده.
مثلاً تو رابطههای شخصی، اگه کسی بخواد با دروغ رابطهات رو خراب کنه، نتیجه کارش اول به خودش برمیگرده. ممکنه الان نتونیم اثرش رو ببینیم، ولی شمس میگه زمانِ درستش که برسه، همه چی آشکار میشه.
حیلهها چه درسهایی برامون دارن؟
این قاعده فقط درباره انتقام گرفتن نیست، بلکه درباره رشد شخصیه. وقتی با دسیسههای دیگران روبهرو میشیم، فرصت داریم صبرمون رو محک بزنیم و به نظام الهی اعتماد کنیم. شمس میگه آدمهای بالغ کسانی هستن که میدونن دنیا یه بازیِ گذراست و نتیجه نهایی دست خداست.
مثلاً دانشجویی رو تصور کن که هماتاقیش سعی میکنه با تقلب باعث بشه نمره کمتری بگیره. طبق این قاعده، اگه دانشجو مسیر درستش رو ادامه بده و تقلب نکنه، نه تنها آسیب نمیبینه، بلکه نتیجه اخلاقگریزی هماتاقیش رو خودش میبینه.
حرف آخر: حیله همیشه بازندهست!
قاعده سی و ششم شمس تبریزی بهمون یادآوری میکنه که ترس از دسیسهها، انرژیمون رو هدر میده. به جای نگرانی، بهتره به مسیرمون ادامه بدیم و باور داشته باشیم که عدالت الهی همیشه پیروز میشه. پس دفعه بعد که حس کردی کسی میخواد راهت رو سد کنه، یاد این جمله شمس بیفت: «چاه کن اول خودش ته چاهه» و با آرامش به راهت ادامه بده!
سوالی برای فکر کردن:
تا به حال پیش اومده کسی بخواد با حیله بهتون آسیب بزنه؟ چطور با این موقعیت برخورد کردین و نتیجهش چی شد؟
شرح دیگر قواعد شمس تبریزی:
شرح قاعده سی و هفتم شمس تبریزی
بسیار متشکرم
توی زندگی همه از این اتفاقات افتاده ، از هر دو طرف….