نشخوار فکری یکی از مشکلات رایجی هست که خیلی از ماها باهاش دست و پنجه نرم میکنیم. این افکار میتونن ما رو از لذت زندگی دور کنن و باعث بشن همیشه توی یه چرخه معیوب گرفتار بشیم. ولی چطوری میشه از این افکار منفی خلاص شد؟
توی این پست میخوایم به این سوال جواب بدیم و راهکارهایی عملی و کاربردی برای رهایی از نشخوار فکری ارائه بدیم.
نشخوار فکری چیست؟
نشخوار فکری به انگلیسی “Rumination” هست و به چرخهای از افکار منفی گفته میشه که مدام توی ذهن آدم تکرار میشن.
این افکار معمولاً یهجورایی بیپایان به نظر میان؛ هر چی بیشتر بهشون فکر کنید، بدتر میشه. ممکنه حتی توی شب، وقتی که باید راحت بخوابی، هی این فکرها بیان سراغت و نذارن چشم رو هم بذاری. بعدش این موضوع فقط به خواب و استراحت محدود نمیشه؛ میتونه کل زندگی رو تحت تاثیر قرار بده. مثلا ممکنه تو رابطههات به مشکل بخورید، چون وقتی ذهنتون درگیره، نمیتونید درست با بقیه ارتباط برقرار کنید.
اما ریشهی این نشخوار فکری از کجا میاد؟
خیلی وقتها، اضطراب و استرس از دلایل اصلیشه. وقتی که آدم نگران آینده یا ناراحت گذشته است، ذهنش میره سمت این افکار منفی. بعضی وقتها هم تجربههای تلخ گذشته باعث میشه که مدام به اونا فکر کنیم و نتونیم ازشون عبور کنیم. مثلا یه شکست عشقی یا یه اتفاق بد که برات افتاده، باعث میشه ذهنتون گیر کنه و هی به اون فکر برگرده.
در کل، نشخوار فکری یه چرخهی معیوبه که اگه جلوی اونو نگیرید، همینطور ادامه پیدا میکنه و اثرات بدی روی زندگی روزمرهتون میذاره.
چرا به نشخوار فکری گرفتار میشیم؟
نشخوار فکری یه چیزیـه که خیلی از آدمها باهاش درگیرن، اما بعضیا بیشتر از بقیه درگیرشن و این قضیه براشون خیلی آزاردهنده میشه. حالا چرا این اتفاق میفته؟ دلایل زیادی واسه این موضوع وجود داره.
یکی از اصلیترین دلایلش اینه که آدمها نمیتونن افکار یا اتفاقات گذشته رو رها کنن. مثلاً فرض کنید یه اتفاق بد یا یه تجربه تلخ تو گذشته براتون افتاده، بعدش ذهنتون همینطور گیر میکنه به اون و نمیذاره ولش کنید. مثل اینه که یه فیلم قدیمی تو ذهنتونه و مدام داره پخش میشه، هر چی هم که میخوای بزنید جلو یا متوقفش کنید، نمیشه! این موضوع باعث میشه که تو نتونید تو لحظه حال زندگی کنید، چون ذهنتون همش درگیره گذشته است.
نقش استرس و اضطراب در نشخوار فکری
علاوه بر این، استرس و اضطراب هم دست به دست هم میدن و این نشخوار فکری رو شدیدتر میکنن. وقتی که آدم نگران آینده یا استرس داره، بیشتر احتمال داره که ذهنش برگرده به اتفاقات بد گذشته و اونها رو دوباره مرور کنه. اینجور مواقع، آدم ممکنه هی فکر کنه که چرا اون موقع فلان کار رو نکرده یا چرا اون حرف رو زده و همین فکرها اونو از آرامش دور میکنه.
البته، این فقط به گذشته مربوط نیست؛ بعضی وقتها ترس از آینده و نگرانیهای بیپایان هم باعث میشن که ذهن ما مثل یه ضبط خراب گیر کنه و نتونه از این چرخهی فکری منفی خارج بشه. در نهایت، این چرخه معیوب میتونه خیلی آزاردهنده بشه و کیفیت زندگی رو به شدت تحت تاثیر قرار بده.
راههای رهایی از نشخوار فکری
برای اینکه از این چرخه معیوب نشخوار فکری خلاص بشید، چند تا راهکار هست که میتونید امتحان کنید. این تکنیکها کمک میکنن تا ذهنتون رو از این افکار منفی آزاد کنید و دوباره کنترل ذهن رو به دست بگیرید.
مراقبه تنفس
اول از همه، یکی از بهترین روشها برای آروم کردن ذهن، مدیتیشن و تمرکز بر نفس کشیدنه. وقتی که آدم توی مدیتیشن قرار میگیره و تمرکزش رو روی نفسکشیدنش میذاره، کمکم یاد میگیره که چجوری افکار منفی رو کنترل کنه. مثلاً وقتی داری نفس عمیق میکشی، به جای اینکه ذهنت بره سراغ اون فکرای منفی، توجهت رو میذاری روی نفسهات. این تمرین باعث میشه که ذهنت آرومتر بشه و از اون چرخه معیوب نشخوار فکری بیرون بیاد.
تغییر نگرش و دیدگاه
یه روش دیگهای که خیلی میتونه کمک کنه، تغییر نگرشه. یعنی به جای اینکه همش روی مشکلات و چیزای منفی تمرکز کنیید، سعی کنید دیدگاهتون رو تغییر بدید و به جنبههای مثبت نگاه کنید. این موضوع به مرور زمان بهتون کمک میکنه که کمتر درگیر نشخوار فکری بشید. مثلاً
به جای اینکه فکر کنید “چرا همیشه اینجوری میشه؟” به این فکر کنید که “چجوری میتونم این وضعیت رو بهتر کنم؟”
سوال “چجوری میتونم این وضعیت رو بهتر کنم؟” رو روی کاغذ بنویسید و تا غروب دم دستتون باشه و همیشه بهش نگاه کنید و بهش فکر کنید. نکتهای به ذهنتون رسید، زیرش بنویسید. یک هفته هر روز این کار رو انجام بدید.
تمرین ذهن آگاهی
تمرین ذهنآگاهی هم یکی دیگه از راههایی هست که میتونه تو رهایی از نشخوار فکری موثر باشه. ذهنآگاهی یعنی اینکه سعی کنید در لحظه حال باشید و به چیزی که الان داره میگذره توجه کنید. وقتی که ذهنتون توی لحظه حال حضور داره، دیگه فرصت نمیکنه بره سراغ گذشته یا نگرانیهای آینده. اینجوری کمکم از اون چرخه معیوب بیرون میایید.
این روشها میتونن ابزارای خوبی باشن برای اینکه از شر نشخوار فکری خلاص بشید و زندگیتون رو به مسیر بهتری هدایت کنید. البته هر کسی ممکنه با یه روش خاص بیشتر جواب بگیره، پس مهمه که چند تا از این روشها رو امتحان کنید و ببینید کدوم بیشتر بهتون کمک میکنه.
پاکسازی به شیوه هواپونوپونو
یکی دیگه از راههای بهبود این موضوع و رهایی از افکار منفی پاکسازی به شیوه هواپونوپونو هست که این روش رو توی این پادکست رایگان کامل توضیح دادم:
رهایی از افکار منفی با هواپونوپونو
برای عمیقتر شدن توی این موضوع
نشخوار فکری مشکلیه که ممکنه خیلیها باهاش دست و پنجه نرم کنن، ولی با استفاده از روشهایی مثل مدیتیشن، تمرین ذهنآگاهی و تغییر نگرش میتونید از این افکار منفی خلاص بشید.
اگر میخواید توی این موضوع عمیقتر بشید و واقعاً بر نشخوار فکری غلبه کنید، پیشنهاد میکنیم نگاهی به مراقبه صوتی بی ذهنی مدیتیشن بندازید. این محصول به شما کمک میکنه تا با تکنیکهای کاربردی و موثر، افکار منفی رو کنترل کنید و آرامش واقعی رو تجربه کنید.
بسیار عالی ، متشکرم