تفاوت عزت نفس و غرور: تعاریف و تفاوت‌های مهم هر یک

تعریف عزت نفس و غرور

در گفتگوهای روزمره واژه‌ها و اصطلاحاتی وجود دارن که ممکنه فکر کنیم که هم معنی هستند.در صورتی که هیچ وجه مشترکی بین اونا وجود نداره اما به خاطر اینکه زیاد تکرار شدن فکر می‌کنیم که هم معنی هستن یکی از این واژه‌ها عزت نفس و غرور هست.

متأسفانه برای این دو واژه تاکنون معنای دقیق و مشخصی تعریف نشده. از این رو بدون دقت و تأمل به جای هم استفاده می‌شن که باعث مشکلات و مسائلی هم برای ما و هم برای افرادی که باهاشون در ارتباطیم شده. چون فکر می‌کنیم که تکبر، عزت نفس و تواضع، ذلت نفس معنی می‌ده.

در این مقاله سعی کردیم که مرز این دو واژه رو مشخص کنیم تا بتونیم از این به بعد رفتار و گفتار درست‌تری رو داشته باشیم.

عزت نفس یعنی چه؟

عزت نفس یعنی کرامت انسانی و حس خود ارزشمندی فقط به خاطر اینکه ما وجود داریم و هستیم و نفس می‌کشیم. داشتن عزت نفس باعث سعادت می‌شه و سعادت یعنی بی‌نیازی، استقلال و اتکا به خود. عزت نفس یک نیاز انسانی هست و باعث می‌شه تا افراد برای خودشون ارزش قائل بشن و به معنای واقعی کلمه خودشون رو دوست داشته باشن.

 عزت نفس وابسته به عوامل درونی مانند ارزش‌ها و باورهای شخصی هست و به شکلی بسیار پایدار و مثبت وجود داره. ما همیشه در مورد عزت نفس تصمیمات مثبت می‌گیریم چون وقتی که احساس عزت نفس داشته باشیم در وضعیت ذهنی درستی قرار داریم و می‌تونیم منطقی و با آگاهی تصمیم بگیریم و اگه موردی رو ندونیم هیچ ابایی نداریم که از دیگران کمک بگیریم. فردی که عزت نفس داره از داشته هاش راضی هست و از اشتباهاتش درس می‌گیره. این افراد روابط اجتماعی خوب و عالی دارن. به راحتی می‌تونن با دیگران صحبت کنن و ارتباط بگیرن.

تعریف غرور

غرور و عزت نفس پایین دو روی یک سکه هستن. همۀ ما عزت نفس پایین رو تجربه می‌کنیم، اما اگر کسی ما رو به غرور یا تکبر نسبت بده، ناراحت می‌شیم و به اصطلاح بهمون بر می‌خوره. در صورتی که این دو واژه ارتباط نزدیکی با هم دارن. کسی که عزت نفس پایین داره و هم کسی که مغروره، تشنه ستایش و تأیید دیگران هست و وقتی که تأیید نشه سرخورده و ناراحت می‌شه. این افراد دوست دارن مرکز توجه باشن و حس حسادت کم‌کم در وجودشون پررنگ می‌شه.

از دیدگاه بودایی، تمام احساسات ناخوشایند ما، مانند دلبستگی، خشم، افسردگی، احساس گناه و… نشانه‌های خودخواهی و غرور هستند.

افراد مغرور چه ویژگی‌هایی دارن؟

در هنگام غرور، خودمون رو با دیگران مقایسه می‌کنیم تا خوشحال بشیم چون فکر می‌کنیم اگه برتر از دیگران باشیم یعنی موفق هستیم در صورتی که نمی‌شه از تمام افراد در همۀ زمینه‌ها موفق‌تر بود .

غروز نیاز به عوامل خارجی مثل ثروت، زیبایی، جایگاه اجتماعی و… داره. منظور از زیبایی به این دلیل که مربوط به جسم ما می‎شه. در صورتی که ما ارزشمندیم چون آگاهی و روح هستیم یعنی روح خداوند در ماست. فارغ از هر جسم و نژاد و فرهنگ و… غرور وابسته به عوامل بیرونی هست و وابستگی به معنای نیاز، عزت نداره. چون احساس ترس از دست دادن یک اضطراب و استرسی داره که کمال، سعادت و خوشبختی رو به مرور از دست می‌ده.

غرور در واقع احساس ارزشمندی بیش از حد از خودمون هست. کسی که مغروره به هیچ عنوان خودش رو دوست نداره. فقط خودش رو بالاتر و برتر از دیگران می‌بینه. غرور احساس رضایت از دستاوردها یا توانایی‌هاست، در حالی که عزت نفس احساس حود ارزشمندی و احترام است.

تفاوت بین غرور و عزت نفس

عزت نفس باعث می‌شه احساس کنین شایستۀ توانایی‌هاتون هستید. در غرور، ما توانایی‌های خودمون رو بالاتر از دیگران می‌دونیم و به ما اجازه می‌ده تصمیم‌هایی بگیریم که به نفعمون نیست.

غرور به عنوان یک ویژگی رفتاری منفی در نظر گرفته می‌شه، انسان مغرور هرگز از موفقیت‌هایی که داره راضی نیست و می‌خواد چیزهای بیشتری داشته باشن و چون از درون پر نیست هیچ وقت احساس رضایت و خوشحالی واقعی نداره. 

غرور ذهن ما رو به روی یادگیری می‌بنده و ما رو خودخواه می‌کنه چون دوست داریم که همیشه از همه برتر باشیم بنابراین نمی‌تونیم یاد بگیریم و بیاموزیم و یا اگه اشتباهی داریم بپذیریم. کنار گذاشتنِ غرور می‌تونه به ما در تلاش‌های بهتر و موفق‌تر کمک کنه. 

راهکار برای کنار گذاشتن غرور مخرب

اگه متوجه بشید که چه مواقعی مغرور هستید کاملاً درک می‌کنید که نمی‌تونید در اون شرایط و موقعیت از داشته‌هاتون لذت ببرید. نمی‌تونید خود واقعی‌تون باشید و از زندگی در لحظۀ حال رو تجربه کنید چون دائم در آینده هستید که دیگران چه فکری می‌کنن و… بنابراین نمی‌تونید نه از زمان حال لذت ببرید و نه به فکر اهدافتون باشید و برای رسیدن به خواسته‌هاتون تلاش کنید. به عبارتی دچار وسواس فکری هستید که همیشه و هر لحظه باید چه کار کنید تا خوب و عالی به نظر بیایید.

 هنگامی که شروع به گوش کردن به افکارتون و فکر کردن در مورد دیگران می‌کنین، می‌تونین کنترل بهتری بر غرورتون داشته باشید چون یکی از صمیمانه‌ترین شکل‌های احترام، گوش کردن به حرف‌های دیگران است. گوش کردن نقطه مقابل غرور است، زیرا وقتی به شخص دیگری این فرصت رو می‌دید که خود یا ایده‌هایش رو بیان کنه، غرور خود رو کنار می‌ذارید.

به جای صحبت کردن، بیشتر روی گوش کردن تمرکز کنین و ببینید که چقدر چیزهای جدیدی یاد می گیرید.

تمرین برای داشتن عزت نفس

همین الان این تمرین رو انجام بدید و هر روز به مدت یک ماه تکرار کنید. بعد از یک ماه تأثیر فوق‌العاده‌ش ر می‌بینید و تعجب می‌کنید.

یک قلم و کاغذ بردارید و خودتون از خودتون تعریف کنید. شاید بگید که موردی برای تعریف کردن ندارید. جلوی آینه برید و به چشماتون نگاه کنید. 

اونوقت از چشماتون، از بینی، از لبهاتون، از موهاتون، قدتون و حتی دست و پاهاتون تعریف کنید یعنی از هر چیزی که دارید، تعریف کنید. حتی اگه شده یک جمله ولی بنویسید.

بعد به این سؤال جواب بدید؟

من  کی هستم؟ جوابش یک کلمه ست. معشوق خداوند

خداوند همیشه عاشق ماست. با هر نژاد و مذهب و دین و آیینی. با هر چهره و اندامی. خودش ما رو آفریده و بیشتر از مادرها عاشقمون هست. 

حالا بنویس و از خودت تعریف کن. و هر روز بخون و موارد بیشتری رو اضافه کن. کم‌کم در ذهنت نهادینه می‌شه و به پذیرش می‌رسی که من خوب و فوق‌العاده هستم. 

بارها در تمام مقالات و دوره‌ها گفته شده و این بار هم تکرار می‌کنم هر باوری که بخواهیم در زندگی‌مون جاری بشه باید قبلش باورهای مخرب و بازدارنده رو پاک‌سازی و خنثی کنیم.

ممنونم از این که با ما همراه بودین

لطفاً نظراتتون رو کامنت کنید و هر انتقاد و پیشنهادی دارید مطرح کنید.

برای عمیق‌تر شدن موضوع

دورۀ من با من (عزت نفس پایه)

ما زمانی می‌تونیم یک زندگی خوبی رو تجربه کنیم که احساس خود ارزشمندی رو داشته باشیم. شاید فکر کنین که ما همه به خودمون ارزش و احترام خاصی قائلیم اما وقتی که در دوره من با من یا عزت نفس شرکت کنین و پرسشنامه مربوط به این دوره رو پاسخ بدین، متوجه میشین که بسیاری از نکات و جزئیاتی رو که ما اصلاً بهشون توجهی نداریم، مستقیم به عزت نفس ما ارتباط داره. مواردی که ما نه اهمیت می‌دادیم و نه می‌دونستیم که اهمیت بدیم. شرکت در این دوره برای همه افراد یک نیاز ضروری هست. چون ریشه تمام مشکلات عدم عزت نفس و کلید همه مشکلات داشتن عزت نفس است. به همین خاطر ما بهای این دوره رو بسیار اندک و ناچیز در نظر گرفتیم تا همه بتونن استفاده کنن و یک زندگی زیبا رو تجربه کنن.

دوره من با من ( عزت نفس)

دوره شخصیت قدرتمند

در تکمیل و ادامه دوره من با من هست. در این دوره یک پرسشنامه‌ای طراحی کردم که با پاسخ به اون پرسشنامه بسیاری از باورهای بازنده شما استخراج می‌شه. شما می‌تونین با کار کردن روی خودتون این باورها را پاک‌سازی و باورهای درست و سازنده رو جایگزین کنین. این دوره از سری دوره‌های هک واقعیت هست.

دوره شخصیت قدرتمند ( عزت نفس پیشرفته)

دورۀ هنر باشکوه زیستن

زندگی باشکوه داشتن یک هنره که باید مثل بقیه هنرها وقت بزاریم و بیاموزیم. شاید اینجور به نظر بیاد که زندگی کردن مگه نیاز به آموزش داره؟ پرورش یک گل یا گیاه نیاز به آموزش داره برای اینکه بتونیم خیلی خوب از اون گل مراقبت کنیم و اون گل رو سالم نگه داریم ولی برای زندگی کردن فکر می‌کنیم که نیازی به آموزش نداره و ما با توجه به شرایط و موقعیتی که برامون پیش میاد می‌تونیم تشخیص بدیم که چه کاری رو انجام بدیم یا ندیم.

در صورتی که زندگی کردن یک هنر و مهارته که باید حتماً اون رو بیاموزیم تا بتونیم باشکوه، عالی و فوق العاده تجربه‌ش کنیم. در دوره هنر باشکوه زیستن، مهارت‌های زندگی خوب رو کاملاً بهتون توضیح دادم. تمام باورهای بازدارنده در زمینه زندگی و زندگی کردن رو استخراج می‌کنیم. روی تمام این باورها کار می‌کنیم و در نهایت باورهای درست رو جایگزین می‌کنیم تا ذهن و ضمیر ناخودآگاه ما به این صورت تربیت بشه که آنچه که خوب و عالی ست رو برای ما خلق کنه و ما شاهد یک زندگی فوق العاده باشیم.

این دوره از سری دوره‌های هک واقعیت هست و بهای این دوره بسیار اندک و تقریباً رایگانه.

هنر باشکوه زیستن ( اصللح باورهایمان درباره زندگی)