حتماً تا حالا شنیدین که می‌گن “ذهن آدم مثل یه باغچه‌ست، اگه بهش توجه کنی، گل می‌ده؛ وگرنه علف هرز رشد می‌کنه”. این جمله خلاصه‌ای از اهمیت کنترل ذهنه. وقتی ذهن‌مون رو درست مدیریت کنیم، نه‌تنها آرامش بیشتری داریم، بلکه می‌تونیم به موفقیت‌های بیشتری هم برسیم.
اما واقعاً کنترل ذهن چیه و چطور می‌تونیم بهش برسیم؟ توی این پست، سعی می‌کنیم به این سوالا جواب بدیم و چندتا راهکار عملی هم بهتون پیشنهاد بدیم.
آیا من ذهنم هستم؟
اولین مفهومی که برای خودشناسی بسیار کلیدی و مهمه اینه که آیا من ذهنم هستم؟ آیا منم که دارم فکر می‌کنم؟
اگر من در حال فکر کردن هستم چرا نمی‌تونم تصمیم بگیرم که نیم ساعت فکر نکنم؟
پس اگر من نیستم که در حال فکر کردنم، این کیه که توی سر من داره حرف می‌زنه؟
اینها سوالاتی هستند که باعث خودآگاهی شما میشن و بهتون کمک می‌کنند که از سطح زمین یه پله فراتر بیایید و بتونید به خودتون، گفتگوی ذهنی‌تون و احساساتتون نگاه کنید. حالا ببینیم کنترل این ذهن یعنی چی؟
کنترل ذهن یعنی چی؟
کنترل ذهن یعنی بتونیم واکنش‌های خودمون رو نسبت به افکار و احساساتی که در ما به وجود میان رو مدیریت کنیم. خیلی وقتا ذهن‌مون پر از افکار منفی و استرس‌زاست که اگه نتونیم رفتار و عملکرد خودمون رو نسبت به اونا مهار نکنیم، می‌تونن زندگی‌مون رو تحت تأثیر قرار بدن.
نکته مهم اینه که هر وقت می‌گم کنترل ذهن، منظورم این نیست که فکر نکنیم یا احساس بدی نداشته باشیم! نه! به هر حال در طول روز در ما احساسات و افکار مختلفی ممکنه فعال شن، چیزی که مهمه، واکنش ما نسبت به اون افکار و احساسات هست.
وقتی واکنشی نباشیم و پاکسازی هواپونوپونو رو انجام بدیم، کم کم اون افکار و احساسات منفی پاکسازی و خنثی میشن.
چرا کنترل ذهن مهمه؟
خیلی ساده‌ست، اگه ذهن‌مون رو کنترل کنیم، زندگی‌مون هم کنترل می‌شه. کسایی که می‌تونن ذهن خودشون رو مدیریت کنن، بهتر می‌تونن توی شرایط سخت تصمیم‌های درست بگیرن، استرس رو مدیریت کنن و به اهداف‌شون برسن.
از اون طرف، اگه ذهن‌مون تحت کنترل نباشه، ممکنه به راحتی تحت تأثیر احساسات منفی قرار بگیریم، واکنشی عمل کنیم و تصمیم‌های اشتباهی بگیریم.
روش‌های عملی برای کنترل ذهن
پاکسازی به شیوه هواپونوپونو
یکی از اصلی‌ترین روش‌هایی که من برای کنترل ذهن پیشنهاد می‌دم و خودم هم توی همین سایت دوره‌ها و آموزش‌های بسیاری در موردش دارم، تکنیک هواپونوپونو هست.
برای استفاده از این روش، هر زمان که احساسات منفی و یا افکار منفی در شما شروع شد، قبل از انجام هر واکنشی، همون لحظه چشم‌هاتون رو ببندید و چهار جمله هواپونوپونو (متاسفم، لطفا مرا ببخش، متشکرم، دوستت دارم) رو به خودتون یا خداوند بگید و در حد چند دقیقه تکرار کنید.
اگه دوست دارید این روش رو کامل‌تر بدونید، می‌تونید پادکست زیر رو بشنوید:
پادکست رایگان رهایی از افکار منفی با هواپونوپونو
مدیتیشن و تمرکز بر نفس
مدیتیشن یه جور تمرین ذهنیه که خیلی کمک می‌کنه آدم افکارشو بهتر کنترل کنه. وقتی مدیتیشن می‌کنه، یاد می‌گیره چطور افکار مزاحمو کنار بذاره و بیشتر تو لحظه حال زندگی کنه.
حالا ممکنه یکی بگه “آخه وقت ندارم برای مراقبه و مدیتیشن و این چیزا!” ولی واقعیت اینه که حتی پنج دقیقه در روز هم می‌تونه تأثیر زیادی داشته باشه. کافیه یه جای آروم پیدا کنه، چشماشو ببنده و فقط روی نفساش تمرکز کنه. خیلی زود متوجه می‌شه که چطور افکار پراکنده‌ش کم‌کم از بین می‌رن و احساس آرامش بیشتری می‌کنه.
تمرین مثبت‌اندیشی سالم
همه می‌دونیم که نمی‌شه جلوی افکار منفی رو گرفت؛ ولی می‌شه کاری کرد که این افکار منفی کمتر آزارمون بدن. چجوری؟ در کنار وجود افکار منفی، به مثبت‌ها هم توجه کنیم. به این می‌گیم مثبت اندیشی سالم که توی این پست وبلاگ درباره‌اش توضیح دادم:
مثبت اندیشی سالم و اهمیت به اون
مثلاً فرض کنید که یه مصاحبه کاری دارید و یه‌کم هم استرس دارید. در کنار اینکه به این فکر می‌کنید که “نکنه خراب کنم؟” به این موضوع هم توجه کنید که “این مصاحبه می‌تونه تجربه خوبی برام باشه و حتی اگه قبول هم نشم، یه درس جدید یاد می‌گیرم.” اینجوری دیگه ذهنتون پر از افکار منفی نمی‌شه و با انرژی بیشتری می‌تونید توی مصاحبه حاضر بشید.
مدیریت استرس
استرس یه دشمن بزرگ برای ذهنه. وقتی استرس داریم، افکارمون به هم می‌ریزه و تمرکزمون از بین می‌ره. واسه اینکه بتونیم استرس رو کنترل کنیم، باید یاد بگیریم که چجوری ذهن‌مون رو آروم کنیم.
یکی از راه‌های ساده، تنفس عمیقه؛ یعنی وقتی احساس استرس می‌کنیم، چند بار عمیق نفس بکشیم و بازدم‌هامون رو طولانی‌تر کنیم.
ورزش هم خیلی کمک می‌کنه؛ یه پیاده‌روی ساده یا حتی چند دقیقه حرکات کششی می‌تونه کلی استرس رو کم کنه. گوش دادن به موسیقی ملایم هم راه دیگه‌ایه که می‌تونه ذهن‌مون رو آروم کنه و تمرکز رو برگردونه.
تغذیه و خواب مناسب
شاید باورتون نشه، ولی تغذیه و خواب تأثیر زیادی روی عملکرد ذهن دارن. وقتی بدن‌مون انرژی کافی داشته باشه و به اندازه کافی استراحت کنیم، ذهن‌مون هم بهتر کار می‌کنه.
اگه تغذیه سالم و درست نداشته باشی یا شب خوب نخوابی، نمی‌تونی انتظار داشته باشی که توی روز تمرکزت بالا باشه. پس بهتره یه برنامه غذایی سالم داشته باشیم و به خواب‌مون هم اهمیت بدیم. مثلاً مصرف مواد غذایی که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها هستن، مثل سبزیجات و غذای سالم و نداشتن ریزه‌خواری، می‌تونه به بهبود عملکرد ذهن کمک کنه.
تعیین اهداف و برنامه‌ریزی
وقتی اهداف مشخصی داشته باشیم و برای رسیدن به اون‌ها برنامه‌ریزی کنیم، ذهن‌مون هم بهتر می‌تونه تمرکز کنه. مثلا، اگه بدونید که امروز باید چه کارایی رو انجام بدید، دیگه ذهنتون به این ور و اون ور نمی‌پره و راحت‌تر می‌تونید به کاراتون برسید.
یه برنامه منظم روزانه نه‌تنها استرس رو کم می‌کنه، بلکه باعث می‌شه بهره‌وری‌تون هم بالا بره. هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شید، یه لیست از کارایی که باید انجام بدید تهیه کنید و به ترتیب اونا رو انجام بدید. اینجوری هم کاراتون رو به موقع انجام می‌دید و هم ذهنتون آروم‌تر می‌شه.
در نتیجه
کنترل ذهن یه مهارت مهم و ضروریه که می‌تونه تأثیر زیادی روی کیفیت زندگی و موفقیت فرد داشته باشه. با تمرین و به‌کارگیری روش‌هایی که توی این پست بهشون اشاره شد، هرکسی می‌تونه به مرور زمان این مهارت رو تقویت کنه.
حالا از خودتون بپرسید: چه قدمی برای کنترل ذهنتون برمی‌دارید؟ یا برای شروع چه برنامه‌ای دارید؟ اگر سوالی دارید یا تجربه‌ای در این زمینه، خوشحال می‌شیم که در بخش نظرات با ما به اشتراک بذارید.
برای عمیق‌تر شدن توی این موضوع
برای عمیق‌تر شدن توی این موضوع، پیشنهاد می‌کنم مسترکلاس “بودن” رو شرکت کنید که خیلی عمیقا به مفهوم خویشتنداری، کنترل فکر و اتصال به نور و قدرت درون صحبت کردم:
بسیا عالی و سپاس