«زندگی خوب» چیست؟ چند تمرین عملی برای درک آن

خوب چیست؟

در مورد زندگی خوب چیزهای زیادی گفته و نوشته شدن. با حدود 7.3 میلیارد نفر انسان که در این سیاره زندگی می‌کنن، احتمالاً به همان اندازه نظر و دیدگاه در مورد اینکه چیزهایی یک زندگی خوب رو تشکیل می‌دهند وجود داره.

اگه من در 36 سال فقط یک چیز یاد گرفته باشم، این واقعیته که “خوب” یک مفهوم ذهنی است.

روانشناسی مثبت‌گرا از علم استفاده می‌کنه تا بفهمه چرا برخی از انسان‌ها شکوفا می‌شن، در حالی که برخی دیگر نه. امیدواریم این مقاله یک مرجع برای ایجاد چند روش اساسی و معناساز باشه. 

بیایید با بررسی نقش ترجیحات و عقاید شخصی شروع کنیم، زیرا تعداد کمی از مردم فلسفه یکسانی در مورد انچه که یک زندگی خوب رو تشکیل می‌ده، دارن.

ارزش‌های شما نوع نگاه شخصی شما رو ایجاد می‌کنه.

ارزش‌ها ذهنی هستن.

در زمینۀ زندگی، هرکسی تعریف متفاوتی از کلمه “خوب” داره. “خوب” به عوامل زیادی بستگی داره. مانند:

جایی که ما زندگی می‌کنیم.

چگونه زندگی می‌کنیم؟

تجربیات دوران کودکی ما چیست؟

و…

برای چی بابت نقاط قوت شخصیتی در خود و دیگران ارزش قائل هستیم.

سلسله مراتب نیازهای مزلو یکی از این تعریف‌ها رو پیشنهاد می‌کنه. این طرح نیازهای مختلف انسان رو به عنوان یک هرم مدل‌سازی می‌کنه که در اون هر سطح بر اساس آخرین سطح است، از نیازهای فیزیولوژیکی مانند غذا و آب در پایین تا «خودشکوفایی» در بالای هرم.

با به کارگیری ایدۀ مزلو، می توان فرض کرد که با پیشروی و بالا رفتن از هرم نیازها برای رسیدن به خودشکوفایی، نظر ما در مورد «زندگی خوب» تغییر می‌کنه.

مثالی برای درک بهتر موضوع

برای مثال، افرادی که نیازهاشون به امنیت برآورده نمی‌شه، ممکنه «زندگی خوب» رو محیطی امن با پیوندهای اجتماعی معنادار تصور کنن. با این حال، بسیاری از عوامل دیگه مانند ارزش‌ها نقش دارن.

می‌توان استدلال کرد که ارزش‌های شما یکی از محرک‌های اون چیزی ست که از نظر شما زندگی خوب است. ارزش‌هایی مانند قدرت، امنیت، رسوم یا خیرخواهی مجموعه‌ای از اصول هستن که انتخاب یا ارزیابی ما از اعمال، رویدادها و افراد و انچه رو که «در زندگی درست و مطلوب می‌دونیم» هدایت می‌کنن.(شوارتز، 1992).

اگه امنیت یکی از ارزش‌های اصلی شماست، نه آزادی و سفر به کشورهای عجیب، یک شغل امن ممکنه ایده شما از “زندگی خوب” باشه. یا اگه یکی از ارزش‌های اصلی شما موفقیت است، ممکنه متوجه بشین که به طرز باورنکردنی سخت کار می‌کنین و از طریق کارتون معنا پیدا می‌کنین.

در یک مطالعه در کشورهای مختلف، اینگلهارت و کلینگمن (2000) دریافتنن که نوع ارزش‌هایی که افراد دارن با شادی گزارش شده اونا ارتباطی نداره، اما تفاوت ارزش در انچه که آنها می‌گن، در تعیین شادی‌شون مهمه و منعکس می‌شه.

تا حدی، ارزش‌ها با هم تعیین می‌کنن که ما چه چیزی رو زندگی خوب می‌دونیم.

اما زمانی که شغل مطمئنی رو که معتقدیم مطلوب است، داشته باشیم، آیا واقعاً خود رو در حال انجام «یک زندگی خوب» می‌دونیم؟ چرا بسیاری از مردم پس از به دست اوردن هر چیزی که می خواهند، ناامید می‌شن؟

این نیاز به بررسی بیشتر داره.

آنچه “بهتر” است همیشه برابر “آنچه خوب است” نیست.

آیا تا به حال بین دو تصمیم گیر کردین زیرا از نظر مالی، یکی منطقی‌تر، سالم‌تر یا امن‌تر به نظر می‌رسه؟ در حالی که همه به نیازهای اساسی مانند امنیت و امنیت مالی نیاز دارن، گاهی اوقات انچه “بهتر” به نظر می‌رسه در خدمت ما برای “زندگی خوب” نیست.

گاهی اوقات، بر اساس تئوری سطح انطباق، هدفی که برای دستیابی به اون داریم، پس از دستیابی به اون، دیگه به اندازۀ کافی خوب نیست (هلسون، 1964). در مطالعه هلسون،آنها متوجه شدن که از اونجایی که مردم به بهتر شدن وضعیت مالی، شغل بهتر، خانه بزرگتر و غیره دست پیدا می‌کنن، احساس ماندگاری این شرایط خوب رو نخواهند داشت.

تام و دیزی بوکانان رو در گتسبی بزرگ یا مادام بواری در مادام بواری رو تصور کنین. هر چه بیشتر به «انچه می‌خواستن» می‌رسیدن، کمتر به انچه نیاز داشتن، می‌رسیدن. این طرحی ست که ریشه در بسیاری از آثار کلاسیک و روان غربی ما داره. در جست‌وجوی خودمان برای یک زندگی معنادار، مهمه که در مورد «تله‌های خوشبختی» بالقوه فکر کنیم.

مقایسه اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنه: ما انچه رو که داریم نسبت به انچه دیگران دارن رتبه‌بندی می‌کنیم.

داشتن یک شغل مطمئن بسیار خوبه و ممکنه، انواع احساسات موقت شادی رو تقویت کنه. ولی تا زمانی که یکی از دوستان شما شغل مطمئن‌تر و جذاب‌تری پیدا کنه!

به عبارت دیگر «چه بهتر» گاهی دشمن «انچه خوبه» است. بیشتر همیشه بهتر نیست.

گاهی اوقات، وقتی که اون چیزی رو که فکر می‌کردیم، نیاز داریم به دست میاریم، همچنان در جستجوی معنا هستیم.

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که کمتر در اون بیشتر است

شکرگزاری و روانشناسی مثبت در مطالعه‌ای با انتخاب 6 یا 30 نوع شکلات مختلف، آیینگار و لپر (2000) دریافتن که مصرف کننگان با انتخاب محدود 6 شکلات در واقع از انتخاب خود خوشحال تر از اونایی هستن که به این شکلات می‌رفتن. از بین 30 نوع مختلف انتخاب کنین.

هرچه تعداد انتخاب‌های ما بیشتر و جذاب‌تر باشن، جایگزین‌های بیشتری برای لغو انتخاب و پشیمانی بالقوه داریم. به طرز متناقضی، هر چه انتخاب‌های بیشتری رو کنار بگذاریم، بیشتر و بیشتر احساس فقر می‌کنیم (بینسوانگر، 2006).

ما همچنین از انتخابی که انجام دادیم انتظار بیشتری داریم، زیرا مجبور شدیم بسیاری از گزینه‌های جذاب رو برای انتخابی که انجام دادیم کنار بگذاریم (کاست، 2012).

کمتر، بیشتر است و دارایی‌ها جذابیت خود رو از دست می‌دهند.

این در بسیاری از روندها مانند اجاره به جای خرید و خرج کردن پول برای تجربیات به جای دارایی منعکس می‌شه. ما یاد گرفتیم که برای یافتن شادی در سایر چیزها، شکست می‌خوریم.

انتخاب یعنی رها کردن گزینه‌ها و خوشبختی یعنی سپاسگزار بودن برای انتخاب شده‌هایت است. بنابراین «زندگی خوب» ممکنه با شکرگزاری از انچه که داریم باشه.

“بذر نیکی در خاک شکرگزاری یافت می‌شه.” دالایی لاما

شکرگزاری یک احساس مثبته که می‌تونیم اون رو به عنوان “کیفیت شکرگزار بودن” تعریف کنیم. تمرکز بر انچه داریم به جای انچه نداریم، ارزیابی رویدادهای خنثی به عنوان مثبت است و هیچ چیز رو بدیهی نمی‌دونیم.

مطالعات نشون می‌دن که سپاسگزار بودن ما رو شادتر می‌کنه (Emmons & McCullough, 2003). به جای آرزوی چیزهای بزرگتر و بهتر، قدردانی برای انچه داریم ممکنه بخشی از “زندگی خوب” باشه.

این کار به سادگیِ استفاده از یک دفتر خاطرات شکرگزاری ست و نوشتن ۳ چیز خوب در هر روز است. در حالی که در اون هستین، چرا منبع چیز خوبی برای شخص دیگری نباشین؟

«معنا پیدا کن! وقتی از “من” به “ما” می‌روید، ذهن آرام می‌شه.» نیپون مهتا

بیشتر داشتن یا جستجو برای معنا؟

بسیاری از افرادی که “همه چیز رو داشتن” در واقع ثروت، آسایش و سبک زندگی رو رها کردن تا معنا رو پیدا کنن. به نوه والت دیزنی، ابیگیل دیزنی فکر کنین که سالانه میلیون‌ها دلار به سازمان‌های خیریه کمک می‌کنه و یک شرکت فیلم‌سازی رو راه‌اندازی کرد که به فیلم‌های مستند با هدف ایجاد تغییرات اجتماعی اختصاص داره.

یا لیزلوت (لوتی) لاتروس متولد ژنو رو در نظر بگیرین که با همسرش، عزیز لاتروس، مدیر نستله، از زندگی راحت برخوردار بود. از طریق کار او، این زوج و 3 فرزندشون تونستن به جهان سفر کنن.

سرگذشت خانواده ابیجان، به زندگی در پایتخت ساحل عاج (غرب آفریقا) ختم شد، جایی که لوتی، زنی که راننده، آشپز و استخر داشت، در بیمارستان شروع به کار کرد. او که از سختی و فقری که در ابیجان برایش پیش آمد، ویران شده بود، با حمایت مالی شوهرش یک شغل دم دستی ساخت.

سرانجام، زمانی که خانواده‌ش به سوئیس برگشتن، لوتی در ابیجان موند، جایی که هنوز هم بیشتر وقتش رو در اونجا سپری می‌کنه. او چیزی رو درک کرده بود که سبک زندگی و راحتی قادر به ارائه اون نبودن. معنای واقعی (لاتروس، 2015).

مفهوم معنا

داوطلب شدن و اختصاص زمان به یک هدف اغلب به عنوان منبع معنا توصیف شده است، و داشتن یک زندگی معنادار نیز ممکن است بخشی از انچه ما “زندگی خوب” می نامیم باشد. معنا رو نمی توان تنها در چیزهای بزرگ، بلکه در پیش پا افتاده ترین چیزها نیز یافت.

اگه می‌تونین، کوچکترین و مهم‌ترین زمان رو به خاطر بسپارید: لحظۀ کنونی، اکنون.

جوری راه برو که انگار با پاهایت زمین رو می‌بوسی. تیچ نات هان

اگه حواسمون باشه، هر لحظه معنا داره، زیرا حضور در لحظه جوهره وجود است. توجه ابزار قدرتمندی ست.

بنابراین دفعۀ بعد که دوش می‌گیرید، سعی کنین، تمرکزتون رو حفظ کنین. آگاهانه تجربه رو کشف کنین. از آب گرم در حالی که شانه‌های شما رو لمس می‌کنه و به پایین بدن شما می‌ریزه، لذت ببرین. صابون رو بو کنین، رنگ و شکل کفی که از میان انگشتانتون عبور می‌کنه رو بررسی کنین و احساس کنین که پوست شما چه حسی داره.

به صدای آب و صدایی که در برخورد با زمین ایجاد می‌کنه، گوش بدین. سعی کنین احساس کنین که یک قطره روی پوست شما می‌ریزه. نفس عمیق بکشید و از در دسترس بودن این منبع گران‌بها قدردانی کنین.

شما می‌تونین با خاموش کردن اون در حین شستن موهای خود انرژی رو کاهش بدین و در مصرف آب صرفه‌جویی کنین و با روشن کردن مجدد آب، آگاهانه از احساس شگفت انگیز آب گرم روی بدنتون لذت ببرید.

حتی پیش پا افتاده‌ترین کارها رو می‌تونین به شدت از طریق ذهن‌آگاهی تجربه کنید.

با حس کنجکاوی می‌تونیم دنیامون رو با چشم‌های متفاوت ببینیم. با این همه خوبی در یک رویداد کوچک و روزمره مانند دوش گرفتن، به زودی متوجه خواهید شد که چقدر زیبایی در زندگی وجود داره.

“در هر لحظه شما انتخابی دارین که یا شما رو به روح خودتون نزدیک‌تر می‌کنه یا از اون دورتر می‌کنه.” تیچ نات هان

خلاصه و نتیجه گیری در مورد زندگی خوب

به نظر می‌رسه «زندگی خوب» جنبه‌های مختلفی داره. من شخصاً عاشقِ بودن در طبیعت هستم.

حس ترس از تماشای طلوع خورشید در صبح به من احساس زنده بودن می‌ده، زمانی که با خانواده و دوستان هستم، بسیار ارزشمند است، نوشتن در مورد روانشناسی مثبت در حالی که خورشید از پنجره می‌تابه، “زندگی خوب” است که دقیقاً همون لحظه جریان داره.

برای من، این چیزی ست که اهمیت داره.

تصور شما از “زندگی خوب” چیست؟ نظر خود رو در زیر بنویسید و نظرات خود رو به اشتراک بذارید.

برای درک بهتر این موضوع پیشنهاد می‌کنم پادکست رایگان زندگی در فضای مجازی ذهن رو بشنوید: 

پادکست زندگی در فضای مجازی ذهن

برای عمیق‌تر شن موضوع

هنر با شکوه زیستن

زندگی باشکوه داشتن یک هنره که باید مثل بقیه هنرها وقت بزاریم و بیاموزیم. شاید اینجور به نظر بیاد که زندگی کردن مگه نیاز به آموزش داره؟

پرورش یک گل یا گیاه نیاز به آموزش داره. برای اینکه بتونیم خیلی خوب از اون گل مراقبت کنیم و اون گل رو سالم نگه داریم ولی برای زندگی کردن، فکر می‌کنیم که نیازی به آموزش دیدن نداریم و ما با توجه به شرایط و موقعیتی که برامون پیش می‌آد می‌تونیم تشخیص بدیم که چه کاری رو انجام بدیم یا ندیم. در صورتی که زندگی کردن یک هنر و مهارته که باید حتماً اون رو بیاموزیم تا بتونیم باشکوه، عالی و فوق العاده تجربه‌ کنیم.

در دورۀ هنر باشکوه زیستن، مهارت‌های زندگی خوب رو کاملاً بهتون توضیح دادم. تمام باورهای بازدارنده در زمینه زندگی و زندگی کردن رو استخراج می‌کنیم. روی تمام این باورها کار می‌کنیم و در نهایت باورهای درست رو جایگزین می‌کنیم تا ذهن و ضمیر ناخودآگاه ما به این صورت تربیت بشه که آنچه که خوب و عالی ست رو برای ما خلق کنه تا شاهد یک زندگی فوق العاده باشیم. این دوره از سری دوره‌های هک واقعیت هست و بهای این دوره بسیار اندک و تقریباً رایگانه.

هنر باشکوه زیستن ( اصللح باورهایمان درباره زندگی)

دورۀ من با من ( عزت نفس)

برای تجربه و ساخت یک زندگی درست و اصولی که بتونین احساس خوشحالی و خوش‌بختی رو داشته باشیم نیازه که احساس لیاقت داشتن اون رو در خودمون نهادینه کنیم. خیلی از ما شاید بگیم همین خونۀ کوچیکی که دارم خوبه و از مستأجری بهتره. خیلی‌ها همین رو هم ندارن.

در نتیجه خودمون رو شایستۀ داشتن یه خانۀ مثلاً 500 متری نمی‌دونیم. برای اینکه این باورهایی که در ناخودآگاه ما هستن و باعث ایجاد گفتگوهای ذهنی ما می‌شن و انتخاب‌های ما رو تشکیل می‌دن رو خنثی و پاک‌سازی کنین، بهتون پیشنهاد می‌کنم که در دورۀ من با من شرکت کنین.

من با من (عزت نفس پایه)

دورۀ مسئولیت پذیری 100 درصد

این دوره یکی از جهان‌بینی‌های هواپونوپونو ست. در این دوره توضیح می‌دم که چجوری بدون اینکه دنبال مقصر بگردیم، در جایگاه قدرت باشیم و مسئولیت ۱۰۰ درصد تمام اتفاقات زندگی‌مون رو به عهده بگیریم.

دورۀ رایگان مسئولیت پذیری صددرصد