در این مقاله میخواهیم به عزتنفس در کودکان و راههای افزایش و بهبود آن میپردازیم. این موضوع بنا به درخواست تعدادی از شما عزیزان در قالب مقاله ارائه میشه. امیدوارم استفاده کنید و راضی باشید.
عزتنفس در کودکان یعنی چی؟
بهطورکلی عزتنفس چه در کودکان و چه بزرگسالان یک حس درونی هست. حسی که شخص نسبت به خودش داره. احساس ارزشمندی و دوست داشته شدن از طرف خودش. به عبارتی وقتی که شخص چه کودک و چه بزرگسال حس خوبی نسبت به خودش داشته باشه و خودش رو بپذیره یعنی دارای عزتنفس هست.
تعریف ساده از عزتنفس در کودکان
لزوماً نباید به طور کامل این حس رو داشته باشه اما درصد بالایی از حس رضایت درونی برای یک عزتنفس ایدهآل کافی هست. در طی زمان و با بالا رفتن سن و کار کردن روی خودمون میتونیم این احساس رو بیشتر و بیشتر کنیم.
به زبان سادهتر، عزتنفس به احساسی ارتباط دارد که ما درباره خودمان داریم و نشاندهنده ارزشمندی و دوستداشتنی بودن ماست. یا عزتنفس ما تعیینکننده میزان احترام و ارزشی است که برای خودمان قائلیم.
ممکنه فکر کنیم که کودکان شاید احترامی برای خودشون قائل نباشن چون تعریفی از احترام ندارند. شاید کودکان ندونند که احترام یعنی چی اما این حس مثبت رو میشناسن. شناخت مفاهیم کافی هست و نیازی نیست که کودک بدونه عزتنفس یعنی چی؟ در حد و فهم کودک این معنی برای کودکان ما شناخته شده هست و اگه نمیتونن توضیح بدن دلیلی بر عدم شناخت و نفهمیدن و درک نکردنشون نیست.
عزتنفس در کودکان چه خصوصیاتی داره؟
همونطوری که در بالا اشاره کردم کودک میدونه که احساس ارزشمندی داره یا خیر. خودش رو شایسته احترام و دوست داشته شدن میدونه یا نه. کودکان میدونن که اشتباه میکنن اما اشتباهشون از ارزششون کم نمیکنه. به همین دلیل کودکان ریسکپذیرتر هستند و همیشه در لحظۀ حال زندگی میکنند.
راهکار برای افزایش عزتنفس در کودکان
نباید در کارها و تصمیمگیری کودکان دخالت مستقیم کنیم. اجازه بدیم که کودک خودش تصمیم بگیره و اگه قادر به تصمیم درست نیست خوبه که از بین چند تصمیمی که ما پیشنهاد میدیم یکی رو انتخاب کنه تا کمکم یاد بگیره که در چه زمانی چه کاری رو باید انجام بده.
منظور از تصمیم، تصمیمهای کوچیک و در حد کودک هست. تا با انتخاب و تصمیمگیری هم عزتنفسش بالا بره و هم بتونه انتخاب درستی داشته باشه.
مسئولیتپذیر کردن کودکان
برای اینکه عزتنفسشون رو تقویت کنیم لازم هست که کارهای کوچیک بهشون بسپاریم تا بتونن انجام بدن و حس خوبی دریافت کنند. مثل پوشیدن لباسشون به تنهایی، کفش پوشیدن، مرتب کردن اتاق یا تختخواب، تمیز کردن کمد و شستن ظرفهایی که زیاد کثیف نیستند مثل لیوان و قاشق و…
تشویق کردن کودکان برای ادامه دادن و ناامید نشدن
یعنی چی؟
گاهی کودکان اعتراض میکنند که مثلاً نمیتونن تکالیفشون رو انجام بدن یا اتاقشون رو مرتب کنن و مواردی از این قبیل. کاری که ما باید انجام بدیم این هست که کارها رو با کمک خودشون به کارهای کوچکتر تقسیم کنیم. به این ترتیب هم یاد میگیرند که چجوری کارها و مشکلاتشون رو حل کنن و هم چون خودشون انجام دادن حس خیلی عالی میگیرند.
کودکی که فکر میکرد نمیتونه اتاقش رو مرتب کنه میبینه که چقدر راحت و ساده این کار رو به تنهایی انجام داده و همین عاملی میشه برای بالا رفتن اعتماد به نفس و عزتنفس.
نکتۀ مهم
نباید هیچ وقت کودکان رو سرزنش کنیم. جملاتی مثل اینم بلد نیستی؟ عقلت نرسید این کار رو بکنی؟ این کار که راحته چرا نتونستی؟ حواست کجا بود که اینجوری شد و…
به شدت عزتنفس کودکان رو تخریب میکنه. مسئلۀ مهم اینه که یا کودک این موارد رو نمیدونه که اشکالی نداره و یاد میگیره و یا بلد بوده و انجام نداده. در هر صورت باید یاد بگیره که میتونه به خودش اعتماد کنه و حتی اگه اشتباه کرد اشکالی نداره و انتقادی از کودک نمیشه.
اهمیت عشق بیقیدوشرط به کودکان در بالا بردن عزتنفس
کودک باید بدونه که چه اشتباه کنه و چه نکنه پدرومادر و یا هر کسی که در این جایگاه هست و کودک رو بزرگ میکنه دوستش داره و دوست داشتنش بیقیدوشرط هست. تربیت کودک ربطی به دوست داشتنش نداره؛ یعنی ما کودک رو تربیت میکنیم و در این تربیت ممکنه بیتوجهی یا محروم کردن و… باشه؛ اما به خاطر عدم دوست داشتن کودک نیست.
بلکه به خاطر عشقی هست که نسبت به کودکمون داریم. کودکان باید مجاب بشن که در هر شرایطی دوستشون داریم و اگه تنبیه یا محرومیتی انجام میشه از عشق ما کم نمیکنه. تمام کارها برای کودک و رشد اون هست و نه چیز دیگهای.
یادگیری مهارت جدید
آموزش و یادگیری اعتماد به نفس کودک رو بالا میبره و روی عزتنفسش هم تأثیر میذاره. درسته که عزتنفس یعنی من بهخودیخود و بیهیچ قید و شرطی ارزشمند هستم؛ اما وقتی که یک مهارت یا هنر جدید یاد میگیریم حس بهتری نسبت به خودمون داریم که باعث میشه تا در بهبود احوالات ما تأثیر مستقیم و مثبت بذاره.
به کودک یاد میدیم که بیهیچ قید و شرطی ارزشمند هست اما اگه مهارت یاد بگیره میتونه کارهای بهتر و بیشتری انجام بده. با این دیدگاه کودک رو تشویق میکنه به سمت یادگیری مهارتهای جدید بره و ادامه بده.
خودشناسی در کودکان
به میزان درک و دریافتی که کودک داره و متناسب با شرایط سنی میتونیم تعریفهایی از خودشناسی رو بهش یاد بدیم. برای این کار حتماً از مشاوران مجرب کودک در زمینۀ تعلیم و تربیت کمک بگیرید.
آموزش رفتارشناسی به کودکان برای تقویت عزتنفس
برای بهبود یا بالا بردن عزتنفس در کودکان لازم هست که متناسب با سن و شرایطی که داره رفتارهای درست و اشتباه رو بهشون یاد بدیم. کودک در سن شش سالگی وارد مدرسه میشه و در اجتماع به صورت جدی حضور داره. باید بتونه از خودش مراقبت کنه. مراقبت کردن از کودک مربوط به اعتماد به نفس و عزتنفس کودک هست.
کودکانی که احساس ارزشمندی میکنن نمیذارن کسی بهشون ظلم کنه و زور بگه؛ اما تشخیص اینکه چه کسی زور میگه و یا کمک میخواد کاری هست که والدین باید انجام بدن.
توضیحاتی در مورد انواع رفتار به همراه مثالهای ملموس کمک بزرگی به کودکان میکنه. در برخی از انیمیشنها و یا فیلمهای آموزشی میتونیم این نوع رفتارهای نادرست رو به کودک آموزش بدیم. تا وقتی که تنها هست بتونه تشخیص بده و رفتاری درست و متناسب داشته باشه.
اطمینان و آرامش دادن به کودکان
کودک باید از جانب پدرومادر حس امنیت رو دریافت کنه. بسیاری از مادران و پدران متأسفانه این حس رو به فرزندشون نمیدن و توقع دارن که کودک بهشون اعتماد داشته باشه. کودک باید بیقیدوشرط هر اتفاقی براش رخ میده رو به پدرومادرش بگه و این اطمینان رو داشته باشه که ازش حمایت میکنن.
محرومیت کودک برای اتفاقی که براش به وجود اومده به شدت اعتماد به نفس و عزتنفسش رو پایین میاره. عشق بیقیدوشرط در اینجا بهتر خودش رو نشون میده و کودک فقط با درک چنین حسی میتونه به والدینش اعتماد کنه د در کنارشون آرامش داشته باشه. پس با کودکان واضح و راحت صحبت کنید و این اطمینان رو بدید که هر اتفاقی افتاد من کنارتم و نگران نباش.
تحت نظر داشتن کودکان بدون اینکه متوجه بشن
یک والدین آگاه و زیرک بدون اینکه فرزندشون احساس کنه در کنترل هست کارشون رو انجام میدن. اگه کودکان گوشهگیر یا ناراحت هستند ممکنه که ازار دیدند یا مشکلی دارند که نمیتونن حل کنن. بهش یاد بدید که چجوری میتونه از خودش دفاع کنه. این کار یعنی تقویت عزتنفس در کودکان و باعث میشه تا بتونن به ارزش ذاتی خودشون پی ببرند.
اگه لازم هست نام شخص یا اشخاصی که اذیتش میکنن رو به بزرگترهای اون مرکز گزارش بده و نگران چیزی نباشه چون شما همیشه همراه و کنارش هستید و برای کودکتون وقت کافی دارید.
کودکان باید یاد بگیرند که به خاطر حرفی یا رفتاری تحریک نشن و سریع واکنش نشون ندن؛ مثلاً اگه فحش داد یا رفتار نادرستی انجام داد چه برخوردی داشته باشند. برای این کار میتونید با توجه به سن کودک و شرایط و موقعیتی که داره از یک مشاور متخصص کمک بگیرید. تقویت عزتنفس در کودکان وظیفۀ کسانی هست که مسئول تربیت کودک هستند.
نکتۀ پایانی
برای افزایش عزتنفس در کودکان لازم هست که مطمئن بشه که همیشه براش وقت دارید، در کنارش هستید و میتونه در هر شرایطی روی شما حساب کنه بدون اینکه از عشق شما (مادر یا پدر) کم بشه.
امیدوارم از این مقاله لذت برده باشید.
اگر سؤالی دارید در قسمت نظرات مطرح کنید.
برای عمیقتر شدن موضوع
دورۀ من با من
در این دوره، همۀ باورهای بازدارنده و برنامههایی که باعث شدن از دوران کودکی تا به الآن بهمون آسیب بزنه و عزتنفسمون رو پایین بیاره ـ که حتی نتونیم آرزوی داشتن چیزهای خوب رو هم داشته باشیم، چه برسه به داشتن اونا ـ شناسایی میکنه. وقتی که ما عزتنفس خوب و درستی داشته باشیم میتونیم عزتنفس رو به کودکان و فرزندانمون هم یاد بدیم تا اونا هم عزت نفسش رو تقویت کنن
دورۀ هنر باشکوه زیستن
در این دوره قصد داریم دربارۀ چگونگی زندگی به طریق درست و باکیفیت با هر شرایطی که دارین، صحبت کنیم. بهتون یاد بدیم که در کنار خودسازی و پرورش خودتون چه کارهایی انجام بدین .تا در هر شرایطی و همیشه حس خوشبختی، خوشحالی و شور و شوق رو تجربه کنن. یک پدرومادر توانمند که عزتنفس بالایی داره میتونه به عزتنفس کودکان و فرزندانی که داره کمک بزرگ و مؤثری کنه.
هنر باشکوه زیستن ( اصللح باورهایمان درباره زندگی)
خدایاشکرت بخاطر این آگاهی🙏💐🙏
متاسفم لطفا مرا ببخش سپاسگزارم دوست دارم
استفاده کردیم تشکر
درود یاسین عزیز.
جالبه. واقعا بنده به نوبه خودم با اینکه یکسری از این مطالب رو دارم انجام میدم ولی یه تفاوتهایی رو نمیدونستم.اگه مطالب بیشتری تحت عنوان مقاله بگذارید عالی میشه.سپاس.
بسیارعالی ممنون
عالی بود
عااالی
سپاس
مفید وعالی استاد
کودکی ما دورانی بود که اصلا دانش توجه به آن وجود نداشت
ممنون.بسیار مفید.
ریشه همه مشکلات ما توی زندگی از نداشتن عزت نفس در کودکی هست
خیلی خوب بود سپاس استاد